Physical Address
23,24,25 & 26, 2nd Floor, Software Technology Park India, Opp: Garware Stadium,MIDC, Chikalthana, Aurangabad, Maharashtra – 431001 India
කෘෂිකර්මාන්තය ප්‍රධාන වශයෙන් රඳා පවතින කාරණා දෙකක් වන්නේ දේශගුණික තත්ත්වයන් සහ ස්වභාවික සම්පත් පිහිටීමයි. ශ්‍රී ලංකාව වැනි කෘෂිකර්මය පදනම් කරගත් ආර්ථිකයන්ට තීරණාත්මක ලෙස දේශගුණික විපර්යාස බලපායි. ලෝක ආහාර සංවිධානය, FAO (2016) විසින් දක්වා ඇත්තේ කෘෂිකර්මාන්තයට සහ ආහාර සුරක්ෂිතතාවයට දේශගුණික විපර්යාස දිගුකාලීන බලපෑම් ඇති කර ඇති බවයි. 2006 වසරේ දක්නට ලැබුණු මට්ටම්වලට සාපේක්ෂව 2050 වන විට ගෝලීය ආහාර ඉල්ලුමේ 60%ක වැඩිවීමක් අපේක්ෂා කෙරේ.
ආහාර ලබා ගැනීමේ හැකියාව, ආහාර වෙත ප්‍රවේශ වීමේ හැකියාව, පරිභෝජනය සහ ස්ථාවරත්වය යන මාන හතරක් ප්‍රධාන වශයෙන්ම ආහාර සුරක්ෂිතතාවය සඳහා බලපානු ලබයි. මිනිසාගේ සිට ගෝලීය පරිමාණය දක්වා සෑම තරාතිරමකම ආහාර සුරක්ෂිතතාවට මෙම මානයන් වෙත එල්ලවන බාධාවන් බලපානු ලබයි. නිර්වචනයට අනුව, ‘ආහාර සුරක්ෂිතතාව’ (Food Security) යනු, ක්‍රියාශීලී සහ සෞඛ්‍ය සම්පන්න ජීවිතයක් සඳහා හා ඔවුන්ගේ ආහාර අවශ්‍යතා සහ ආහාර සදහා ඇති කැමැත්ත ඉටු කිරීමට , ආරක්ෂිත සහ පෝෂ්‍යදායී ආහාර ලබාගැනීමේ ඇති අවස්ථාවයි. ආරක්ෂිත සහ පෝෂ්‍යදායී ආහාර සඳහා සියලු මිනිසුන්ට සෑම විටම භෞතික හා ආර්ථික ප්‍රවේශය ඇති වේ. මේ ගැන වැඩි විස්තර මෙතැනින් කියවන්න
වර්තමාණයේ ලොව පුරා මිලියන 690 ක පමණ ජනතාවක් කුසගින්නේ නින්දට යන බව ලෝක ආහාර වැඩසටහන (WFP) සඳහන් කර ඇත. ජීවිත බේරාගැනීම සහ ජීවිත වෙනස් කිරීම යන සංකල්පය යටතේ මෙම තත්ත්වයෙන් මිදීමට ගෝලීය අවධානය යොමුව තිබේ. ලොව පුරා සිටිනආහාර අවශ්‍යතා ඇති අය සඳහා ආහාර පරිත්‍යාග කිරීමට මෙමගින් ඉඩකඩ සලසයි. මේ පිළිබඳ වැඩි විස්තර මෙතැනින්
ශ්‍රී ලංකාවේ වත්මන් අර්බුදය සහ ආහාර සුරක්ෂිතතාව
ශ්‍රී ලංකාවේ මිලියන 6.3 ක ජනතාවකගේ “ආහාර අනාරක්ෂිත” වන අතර ඔවුන්ට මානුෂීය ආධාර අවශ්‍ය බව ලෝක ආහාර වැඩසටහන පවසයි. තවද, මිලියන 5.3 ක් පමණ ජනතාව ආහාර වේල් අඩු කර හෝ නැතහොත් ආහාර වේලක් ගැනීමෙන් වැළකී සිටිති.
එමෙන්ම, පවුල්වලින් 60% ක් වඩා අඩු සහ අඩු පෝෂණීය ආහාර අනුභව කරති. අවම වශයෙන් පුද්ගලයින් 65,600 ක් දැඩි ආහාර අනාරක්ෂිත තාවයකට පත්ව ඇත. වර්තමානයේ රටේහි පවතින අර්බුදකාරී තත්ත්වය වර්ධනය වීමත් සමඟ මෙම තත්ත්වය තවත් උග්‍ර වීමට ඉඩ ඇත. ඉහළ උද්ධමනය, ජීවනෝපාය අහිමි වීම, දුර්වල මිලදී ගැනීමේ හැකියාව සහ අත්‍යවශ්‍ය භාණ්ඩවල උග්‍ර හිඟය වැනි හේතුන් මෙම වෙනස් වීමට බලපැ කරණු වෙි.
බාහිර ආධාර නොමැති වීම හේතුවෙන් ශ්‍රී ලංකාවේ ආහාර සුරක්ෂිතතාව තවදුරටත් පිරිහී යනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. විශේෂයෙන්ම 2022 ඔක්තෝබර් සිට 2023 පෙබරවාරි දක්වා වු කෙටි කාලය තුළ, සහල් වැනි ප්‍රධාන ආහාරවල අස්වැන්නක් මද බව ඔස්සේ මෙම තත්වය තීව්‍ර වීමේ අවදානමක් පවතිනවා.
ප්‍රධාන ආහාර සදහා අවශ්‍ය වන සහල්, එළවළු ද්‍රව්‍යන් වල මිල දෙගුණ වී ඇත. ගෑස් මිල අධිකව ඉහල යාම හා එහි හිඟතාවයෙන්, වැඩි පිරිසකට තම නිවහනේම කුසට ආහාරයක් සකසා ගැනීමට නොහැකි වී ඇත. WFP පැවසුවේ අහස උසට නැඟෙන ආහාර පිරිවැය ජනගහනයට ඔවුන්ගේ ආහාර අවශ්‍යතා සපුරාලීමට අපහසු වන බවයි. දැඩි මූල්‍ය බාධාවන් හේතුවෙන් රජය සිය පෝෂණ වැඩසටහන් පහත හෙලීම නිසා තත්වය තවත් නරක අතට හැරී ඇත. පාසල් ළමුන් සදහා, ගැබිණි මව්වරුන්ට සහ මන්දපෝෂණයෙන් පෙළෙන දරුවන්ට ලබා දෙනු ලබන ශක්තිමත් ආහාර වේල්ද මෙයට ඇතුළත් වේ.
Global Hunger Index (GHI) යනු ගෝලීය, කලාපීය සහ ජාතික මට්ටමින් කුසගින්න විස්තීර්ණ ලෙස මැන බැලීමට සහ නිරීක්ෂණය කිරීමට නිර්මාණය කර ඇති මෙවලමකි. ශ්‍රී ලංකාව 2021 වසරේ මෙතෙක් වාර්තා කළ අඩුම ලකුණු සංඛ්‍යාව ලකුණු 16.0ක් සමඟින් මධ්‍යස්ථ සාගින්න මට්ටමක් පෙන්නුම් කරයි.
ආහාර සුරක්ෂිතතාවයට හරිතාගාර වායුන් හි බලපෑම්
ආහාර වල පෝෂණ ගුණය අඩුවීමට කාබන්ඩයොක්සයිඩ් වැඩි සාන්ද්‍රණය හේතු වේ. මෑත කාලීනව සිදු කරන ලද පර්යේෂණ මගින් පෙන්වා දී ඇත්තේ වායුගෝලීය කාබන් ඩයොක්සයිඩ් (CO2) ඉහළ සාන්ද්‍රණයක් සමඟ ශාකවල යකඩ සහ සින්ක් අන්තර්ගතය සියයට 17 කින් අඩු විය හැකි බවයි. මෙය ශාකවල පිෂ්ඨය සහ සීනි නිෂ්පාදනය වැඩි කිරීමට හේතු වනු ඇත. මෙම පෝෂණ ගුණය වෙනස් වීම නිසා තවත් මිලියන 175කට සින්ක් ඌනතාවය අත්විඳීමට සහ මිලියන 122කට ප්‍රෝටීන් ඌනතාවය අත්විඳිය හැක. පර්යේෂකයන්ට අනුව, පෝෂණ ගැටළු දැනටමත් ගෝලීය ආර්ථිකයට ඩොලර් ට්‍රිලියන 3.5 ක් අහිමි වී ඇති අතර එය අහිමි වූ අවස්ථාවන් හිදි මානව ප්‍රාග්ධනයද අවසන් වේ. මේ ගැන වැඩි විස්තර මෙතැනින්
ආහාර සුරක්ෂිතතාවයට නියඟය සහ වර්ෂාපතනය බලපාන අයුරු
FAO සහ WFP ට අනුව ශ්‍රී ලංකාවේ අධික වර්ෂාපතනයෙන් පසු ඇති වූ දරුණු නියඟ තත්වයන් හේතුවෙන් 900,000 ක පමණ පිරිසකගේ ආහාර සුරක්ෂිතතාවයට තර්ජනයක් එල්ල කරමින් හා විශාල වගා බිම් ප්‍රමාණයකට හානි වී තිබෙනවා. ප්‍රධාන වශයෙන් වැසි ජලය මත යැපෙන විවිධ ධාන්‍ය වර්ග, මිරිස් සහ ළූණු ඇතුළු අනෙකුත් භෝග ද වියලි කාලගුණයෙන් දැඩි ලෙස හානි සිදු වී ඇත.
බෝග වගාව සඳහා වර්ෂාපතන වෙනස්වීම ඉතා වැදගත් වන්නේ, බෝග කාලය වර්ෂාපතන රටාව මත රඳා පවතින බැවිනි. වර්ෂාපතනයේ වෙනස්අවීම්තීතයට සාපේක්ෂව මෑත දශක කිහිපය තුළ වැඩි වී ඇත. පසුගිය වසර 30 සඳහා වර්ෂාපතන දත්ත ඍණාත්මක සහ ධනාත්මක ප්‍රවණතා සහිත ඉහළ අවකාශීය සහ තාවකාලික වෙනස්කම් පෙන්නුම් කර ඇත. අස්වැන්න අහිමි වීමට හා බෝග අසාර්ථක වීමට වර්ෂාපතනය ප්‍රමාද වීම, වර්ෂාපතනයේ ව්‍යාප්තිය වෙනස් වීම නිසා සාමාන්‍ය භෝග දින දර්ශනයට බාධා ඇති වීම බල පෑ ඇත. මෙතැනින් තවත් කියවිය හැක.
මෑත දශක කිහිපය තුළ දරුණු දේශගුණික සිදුවීම් වැඩි වී ඇති අතර, ආහාර නිෂ්පාදනයට, විශේෂයෙන් සහල් නිෂ්පාදනයට අහිතකර බලපෑම් ඇති කර ඇත. ජාතික අවශ්‍යතා සපුරාලීම සඳහා සැලකිය යුතු සහල් ප්‍රමාණයක් ආනයනය කිරීමේ මේ නිසා විය.
දේශගුණික විපර්යාස වලින් පසු අස්වනු හානිය ආහාර සුරක්ෂිතතාවයට බලපායි.
උෂ්ණත්වය ඉහළ යාමෙන් වාෂ්ප උත්ප්‍රේෂණ අනුපාතය සහ පාඩු වැඩි වන අතර එමඟින් පස වැඩි වේ. තෙතමනය ඌනතාවය සහ උස්බිම් වගා පද්ධතිවල පාංශු ලවණතාවයේ තාවකාලික පරිණාමය. එපමණක්ද නොව, නැගීම පරිසර උෂ්ණත්වය දිරාපත් වන උද්‍යාන විද්‍යාවේ ක්ෂේත්‍ර තාපය සහ ශ්වසන වේගය වැඩි කළ හැක. නිෂ්පාදන, එමගින් පසු අස්වනු පාඩු සහ ගබඩා පිරිවැය වැඩි කිරීම. මෙතැනින් තවත් කියවිය හැක.
ජෛව ආරක්ෂණය පිළිබඳ ගෝලීය න්‍යාය පත්‍රය සැකසීමට සහ ශාක සෞඛ්‍යයේ අභියෝගවලට විසඳුම් සෙවීම සඳහා ලොව ප්‍රථම ජාත්‍යන්තර ශාක සෞඛ්‍ය සමුළුව
ලොව ප්‍රථම ජාත්‍යන්තර ශාක සෞඛ්‍ය සම්මන්ත්‍රණය (IPHC) සඳහා ශාක සෞඛ්‍යය සහ ජෛව ආරක්ෂාව පිළිබඳ ලොව ප්‍රමුඛ බලධාරීන් එක් විය. මෙය FAO, ජාත්‍යන්තර ශාක ආරක්ෂණ සම්මුතියේ (IPPC) ලේකම් කාර්යාලය සහ ඩෙෆ්රා විසින් සම-සංවිධානය කරන ලදී.
රටවල් 74කට අධික සංඛ්‍යාවකින් ප්‍රතිපත්ති සම්පාදකයින්, විද්වතුන් සහ විශේෂඥයින් 500කට වැඩි පිරිසක් වර්තමාන සහ අනාගත ශාක සෞඛ්‍ය අභියෝගවලට විසඳුම් සෙවීම සඳහා රැස් වුහ. දේශගුණික විපර්යාසවල බලපෑම්, ආහාර සුරක්ෂිතතාව, පාරිසරික ආරක්ෂාව, ආරක්ෂිත වෙළඳාමට පහසුකම් සැලසීම සහ නව පළිබෝධ සහ රෝග මාර්ග මෙයට ඇතුළත් වේ. මෙම රැස්වීම සැප්තැම්බර් 21 සිට 23 දක්වා පැවැත්විණි. නියෝජිතයින් අපගේ සමාජයට, ආර්ථිකයට සහ පරිසරයට මෙම පැවැත්මේ තර්ජනවලට මුහුණ දීමේ ක්‍රියාමාර්ග සමඟින් ගෝලීය විද්‍යාත්මක, තාක්‍ෂණික සහ නියාමන ගැටලු පිළිබඳව දැනුම බෙදාහදා ගත් අතර එම ගැටලු සාකච්ඡා කළහ. මෙතැනින් මේ ගැන වැඩිදුර කියවන්න.
Read the original article in English
