දේශගුණික විපර්යාස හේතුවෙන් ලංකාවේ ගේ කුරුලු ගහනය අඩුවෙලාද? 

අපි අපේ දෙමාපියන්ගෙන් හෝ වැඩිහිටියන්ගෙන් ගේ කුරුල්ලන් පිළිබඳ බොහෝ කතා අසා ඇත්තෙමු. එසේම මීට දශක කිහිපයකට පෙර ඔවුන්ගේ කිචි බිචි තාලය අපි රස වින්දෙමු. කෙසේ වෙතත්, කාලයත් සමඟ මෙම නාදය අඩු වී ඇති අතර, දැන් දක්නට ලැබෙන්නේ ද ගේ කුරුල්ලන් අතළොස්සක් පමණි. මෙම ලිපිය ශ්‍රී ලංකාවේ ගේ කුරුල්ලන් ගහනය අඩු වී ඇත්තේ ඇයි ද යන්න පිළිබඳ කෙටි අධ්‍යයනයකි.

ගේ කුරුල්ලන් යනු ලෝකයේ බහුලවම පැතිරී ඇති පක්ෂී විශේෂයකි. ඔවුන් සාමාන්‍යයෙන් “ගීත කුරුල්ලන්” හෝ “පර්චින් කුරුල්ලන්” ලෙස හඳුන්වනු ලබයි. ඔවුන් නාගරික හා ග්‍රාමීය මිනිස් වාසස්ථාන සමඟ වඩාත් සම්බන්ධ විශේෂය ද විය හැකයි. ගේ කුරුල්ලන් ප්‍රමාණයෙන් සාපේක්ෂව කුඩා ය. සමහරු කෘමීන් අනුභව කරන නමුත් ඔවුන් ප්‍රධාන වශයෙන් බීජ අනුභව කරන්නන් වන අතර ඒ සදහා ඔවුන්ට කේතු හැඩැති හොටක් පිහිටා ඇත.  ලොව පුරා විවිධ ගේ කුරුල්ලන් විශේෂ 50 කට වඩා දක්නට ලැබේ. ගේ කුරුල්ලන් සාමාන්‍යයෙන් රංචු ලෙස ජීවත් වන අතර, ඔවුන් අභිජනන සමයේ දී යුගල වශයෙන් හෝ පවුල් කණ්ඩායම් වශයෙන් දක්නට ලැබේ.

ගේ කුරුල්ලන් පරිසරයට ලබාදෙන ප්‍රතිලාභ මොනවාද?

ලෝකයේ බහුලම පක්ෂියා වන Common House Sparrow, කෘෂිකර්මයට කරදරයක් සහ තර්ජනයක් ලෙස සැලකිණි. කෙසේ වෙතත්, පර්යේෂණ සමඟ ඔවුන් පරිසරයට ප්‍රයෝජනවත් විශේෂයක් බව සොයා ගන්නා ලදී. ගේ කුරුල්ලන් කෘමි පළිබෝධකයින් ආහාරයට ගැනීමෙන් මිනිස් වාසස්ථාන අවට පිරිසිදු කරයි. ගේ කුරුල්ලන්ට කෘමීන්, විශේෂයෙන් මදුරුවන් සංඛ්‍යාව සැලකිය යුතු ලෙස අඩු කළ හැකි බව පැහැදිලි විය. මීට අමතරව, ගේ කුරුල්ලන්ට ආහාරයට ගන්නා ස්ථානයේ සිට 15 ගුණයක් දුරින් බීජ පැතිර විය හැකි බව විද්‍යාඥයින් සොයා ගෙන ඇත. මේ ආකාරයෙන්, ඔවුන් ශාක විශේෂ සඳහා නව වාසස්ථාන සඳහා උපකාර කරයි. මෙම පක්ෂීන් වන පරිසර පද්ධති වැඩිදියුණු කිරීමට සමත් ය. ගේ කුරුල්ලන් ප්‍රමාණයෙන් සෙන්ටිමීටර 12 සිට 14 දක්වා කුඩා පක්ෂීන් වුවද, ඔවුන් විශාල පක්ෂීන්, උරගයින් සහ ක්ෂීරපායීන් සඳහා හොඳ ආහාර ප්‍රභවයකි. ගේ කුරුල්ලන් රාජාලීන්, බකමූණන් සහ උකුස්සන් සඳහා ආහාර වේලක් වන අතර සාමාන්‍යයෙන් 13% ක් පමණ ප්‍රෝටීන සපයයි. වෙනත් වචන වලින් කිව හොත්, ගේ කුරුල්ලන් ආහාර දාමයන් හි ඉතා වැදගත් කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි.

එසේම ඔවුන් හොඳ ජෛව දර්ශක වන අතර හිතකර පරිසරය තත්ත්ව සදහා ඉගි ලබාදෙයි.  මනෝවිද්‍යාඥයින් විශ්වාස කරන්නේ සෑම උදෑසනක ම හිරු උදාවට පෙර ඔවුන්ගේ කිචිබිචි නාදය, වැඩීමට සහ අලුත් දේවල් ඉගෙන ගැනීමට අවස්ථාවන් පැමිණ ඇති බව සංකේතවත් කරන්න බවයි. කෙසේ වෙතත්, මෙම කුඩා කුරුල්ලා ඇත්ත වශයෙන්ම කෘමි පාලනය සහ පාරිසරික තුලනය ඇතුළු බොහෝ වැදගත් සේවාවන් සපයයි. 

ශ්‍රී ලංකාවේ ගේ කුරුල්ලන්

ශ්‍රී ලංකාව ජෛව විවිධත්ව උණුසුම් කලාපයක් ලෙස නම් කෙරුනු නිවර්තන දිවයිනකි. ඒ අනුව, ශ්‍රී ලංකාවේ පක්ෂි විශේෂ 492 ක් වාර්තා වී ඇති අතර ඉන් 219 ක් අභිජනන පදිංචිකරුවන් වේ. ලංකාවේ කුරුලු විශේෂ නේවාසික පක්ෂීන් සහ ශීත ඍතුවෙන් ගැලවීමට පැමිණෙන සංක්‍රමණික විශේෂ ලෙස වෙන් කළ හැක. ශ්‍රී ලංකාවේ ගේ කුරුල්ලන් අතර සාමාන්‍ය ගෘහ ගේ කුරුල්ලා වැද්ගත් තැනක් ගනියි. 

ගෘහ ගේ කුරුල්ලා රට පුරා මිනිස් වාසස්ථාන ආසන්නයේ වාසය කරන පොදු අභිජනන පදිංචිකරුවෙකි. ඔවුන් මිනිස් වාසස්ථාන වටා ඇති බීජ, කෘමීන් සහ ආහාර අපද්‍රව්‍ය මත රංචු වශයෙන් පෝෂණය වේ. ගෘහ ගේ කුරුල්ලන් වසර පුරා බෝ වන අතර තණකොළ, පිදුරු, පිහාටු යොදා ගොඩනැගිල්ලක හෝ කුහරයක වාසස්ථාන තනා ගනියි. ගෘහ ගේ කුරුල්ලන් ගෘහාශ්‍රිත පරිසරයට වැඩි කැමැත්තක් දක්වයි, එයට නාගරික ප්‍රදේශ, ගොවිපළ හෝ වාසස්ථාන ආශ්‍රිත ප්‍රදේශ ඇතුළත් වේ. ඔවුන් ජනාවාස නොවූ වනාන්තර, කාන්තාර හෝ තෘණ බිම්වල බහුලව දක්නට නො ලැබේ. ඔවුන්ගේ විලෝපිකයන් අතර ගෘහස්ථ බළලුන්, උකුස්සන්, බකමූණන් සහ බොහෝ පක්ෂීන්, ක්ෂීරපායින් ඇතුළත් වේ.

ගෘහස්ථ ගේ කුරුල්ලන් එක් එක් අභිජනන සමය සඳහා ඒකාධිකාරී යුගල වේ. පෙබරවාරි සහ මැයි යනු ඔවුන්ගේ ජනප්‍රිය කූඩු කාලයයි. මේ කාලයට සාමාන්‍යයෙන් ගොඩනැගිලිවල සහ ගස්වල කුහරවල ගේ කුරුල්ලන්ගේ කූඩු සොයා ගත හැකිය. එක් කැදැල්ලක බිත්තර 1 සිට 8 දක්වා පැවතිය හැකි අතර, සියලුම බිත්තර දැමීමෙන් පසු  බිත්තර රැකීම ආරම්භ වේ. පිරිමි මෙන්ම ගැහැණු සතුන් බිත්තර රැකීමට සහභාගී වේ. බිත්තර රැකීම දින 10 සිට 14 දක්වා සිදු කරයි. පැටවුන් බිහි වූ පසු, පිරිමි සහ ගැහැණු දෙදෙනාම පැටවුන් පෝෂණය කරයි.

දේශගුණික විපර්යාස මගින් ගේ කුරුල්ලන්ට ඇති බලපෑම

මේ වන විට ගේ කුරුල්ලන් ගහනය ගෝලීය වශයෙන් තර්ජනයට ලක්ව ඇත. වාසස්ථාන අහිමි වීමේ සිට පළිබෝධ නාශක, එළිමහන් බළලුන් සහ window collisions දක්වා බොහෝ සාධක මෙයට දායක වේ. දේශගුණික විපර්යාස මෙම ප්‍රවණතාව පිටුපස ඇති වැදගත් සාදකයක් බව පැහැදිලිය. කුරුල්ලන් ජීවත් වන ස්ථාන, ඔවුන්ගේ සංක්‍රමණ රටා, බිත්තර දැමීමේ කාලය සහ ඔවුන්ගේ සිරුරේ ප්‍රමාණයත් සහ හැඩයන් පවා උණුසුම් වන උෂ්ණත්වය සමග බළපෑමට ළක්ව ඇත. උණුසුම් ග්‍රීෂ්ම ඍතුවේ දී පරිණත වන කූඩු පැටවුන් කුඩා වැඩිහිටියන් බවට වර්ධනය වන අතර, ඔවුන් සීතල ශීත කාලය තුළ ද ජීවත් වේ. අධික තාපයට නිරාවරණය වීම කටුක සීතලට වඩා සිරුරේ ප්‍රමාණයට ප්‍රබල බලපෑමක් ඇති කරන බව විද්‍යාඥයන් දැන් සැක කරයි. 

එපමණක් නොව, ශරීරයේ ප්‍රමාණයේ විචලනය විවිධ දේශගුණයන්ට අනුවර්තනය වන සතුන් සමඟ සෘජුව හෝ වක්‍රව සම්බන්ධ වේ, එවිට වෙනස් වන දේශගුණයට වේගයෙන් අනුවර්තනය වීමේ හැකියාව නිරීක්ෂණය කිරීම සඳහා ගේ කුරුල්ලන් ගහනයක ශරීර ප්‍රමාණය ප්‍රයෝජනවත් විය හැකිය. මුහුදු මට්ටම ඉහළ යාම නිසා වගුරු ආශ්‍රිත ගේ කුරුල්ලන් අනතුරට ලක් වනු ඇති අතර ඉදිරි දශක කිහිපය තුළ මුහුදු මට්ටම ඉහළ යාම අඛණ්ඩව වැඩි වීමත් සමඟ, වාසස්ථාන අහිමි වීම වැඩි වන කුරුල්ලන් ඉතා අවිනිශ්චිත අනාගතයකට මුහුණ දෙනු ඇත. 

මිනිස් ජනාවාසවල ආශ්‍රිතව ජීවත් වන ගෘහ ගේ කුරුල්ලන් නගරවල දක්නට ලැබෙන පරිසර දූෂණය හා විෂ වායු වලින් පීඩා විඳිති. ග්‍රාමීය පක්ෂීන් හා සසඳන විට නාගරික ගේ කුරුල්ලන්ට හානිය වැඩි බව පර්යේෂකයන් කණ්ඩායමක් සොයා ගත්හ. මීට අමතරව, රුධිර සාම්පලවලින් හෙළි වූයේ නගරවාසී ගේ කුරුල්ලන් මෙම හානිකර අණු සමඟ සටන් කිරීමට උත්සාහ කරන නමුත්, ග්‍රාමීය සගයන්ට සාපේක්ෂව, ඔවුන්ට එසේ කිරීමට අඩු හැකියාවක් ඇති බවයි. එසේම නගරයේ ජීවත් වන ගේ කුරුල්ලන් ගම්බද ප්‍රදේශවල ජීවත් වන සතුන්ට වඩා වැඩි ආතතියකින් පීඩා විඳිති, මෙය වාතයේ ගුණාත්මක භාවය සහ ආහාර වේලෙහි වෙනස්කම් මත තීරණය වේ. දිනෙන් දින උනුසුම් වන ලෝකයක ජීවත් වීම ඔවුන්ගේ ජීවිතයට සහ ශරීරයට ඇති කරන සෘජු බලපෑම් වලට අමතරව, කුරුල්ලන්ට ඔවුන් ජීවත් වන පරිසර පද්ධති අහිමි වන බැවින් වක්‍ර බලපෑම් හා ගැටලු ජාලයකට මුහුණ පෑමට සිදුව ඇත. 

විද්‍යුත් චුම්භක  විකිරණ ගේ කුරුල්ලන්ට බලපානවාද?

මෙතෙක් වාර්තා වී ඇති ආකාරයට මෙම  විකිරණවලට නිරාවරණය වීම ගේ කුරුල්ලන්ට ක්ෂණික බලපෑමක් ඇති නොකරන, නමුත් එය මන්දගාමී ලෙස කුරුල්ලන්ට සහ අනෙකුත් සතුන්ට පමණක් නොව මිනිසුන්ට ද අහිතකර ලෙස බලපාන බව සොයා ගෙන ඇත. 

මිනිස් ඇසට නොපෙනෙන විද්‍යුත් චුම්භක ක්ෂේත්‍ර සහ විකිරණ සෑම තැනකම පාහේ පවතියි. ස්වභාවික හා කෘතීම මානව ප්‍රභවයන් අප අවට වාතයේ මෙසේ විද්‍යුත් චුම්භක ක්ෂේත්‍ර ජනනය කරයි. උදාහරණ ලෙස, රූපවාහිනී කුළුණු, ගුවන් විදුලි කුළුණු සහ ජංගම දුරකථන කුළුණු දැක්විය හැක. කෙසේ වෙතත්, සෙලියුලර් දුරකථන සහ ජංගම පාදක ස්ථාන වඩා ශක්තිමත් විද්‍යුත් චුම්භක ක්ෂේත්‍ර සම්ප්‍රේෂණය කරයි. අද වන විට, ජංගම දුරකථන ලෝකයේ සෑම කෙනෙකුට ම පාහේ අත්‍යවශ්‍ය මෙවලමක් බවට පත්ව ඇත. ජංගම දුරකතන පාදක ස්ථාන හා සමගාමීව කුරුල්ලන්ගේ විවිධත්වයේ අඩුවීමක් නිරීක්ෂණය කළ බව රටවල් කිහිපයක් කියා සිටියි. මෙම බලපෑම පිළිබඳ වඩාත් කැපී පෙනෙන උදාහරණය වන්නේ එක්සත් රාජධානියෙ ගේ කුරුල්ලන් ඇතුළු නාගරික පක්ෂි විශේෂ කිහිපයක විශාල අඩුවීමක් දක්නට ලැබීමයි. වසර 30ක් ඇතුළත මෙසේ ගේ කුරුල්ලන් ගහනය මිලියන 24 සිට මිලියන 14 දක්වා අඩු විය. 1994 සිට 2002 දක්වා කාලය තුළ ගහනයේ 75% ක හදිසි පහත වැටීමක් සිදු වූ අතර එය රට තුළ ජංගම තාක්‍ෂණය දියත් කිරීමට සමපාත විය.

පර්යේෂණ වලට අනුව මෙය ප්‍රධාන වශයෙන් කුරුල්ලන්ගේ ප්‍රජනන සාර්ථකත්වයට බලපායි, පැටවුන් බිහි කිරීමේ සාර්ථකත්වය අඩු කරයි. කෙසේ වෙතත්, ශ්‍රී ලංකාවෙන් එවැනි සිද්ධීන් හෝ ප්‍රතිඵල වාර්තා නොවීම විශේෂත්වයකි. තවද ගෝලීය වශයෙන් මෙම ගැටලුව සම්බන්ධයෙන් විද්‍යාඥයින් අතර විවිධ විද්‍යාත්මක හා තාර්කික මතභේද පවතී. ජංගම දුරකථන අප ජීවිතයට අත්‍යවශ්‍යයි. කෙසේ වෙතත්, ජංගම දුරකථනවල පුළුල් භාවිතය පක්ෂීන්ගේ ජීවිතවලට දිගින් දිගටම තර්ජන එල්ල කරයි. රැහැන් රහිත දුරකථන සන්නිවේදනය ශක්තිමත්ව තබා ගැනීමට උපකාරී වන නමුත් අප අවට සිටින මෙම කුඩා ජීවීන්ගේ ජීවිතවලට කිසිදු අවදානමක් ඇති නොවන විකල්ප තාක්‍ෂණයක් සොයා ගැනීම  පිළිබදව අවධානය යොමු කිරීම වැදගත්ය.

එසේ බැලූ විට, විද්‍යුත් චුම්බක ක්ෂේත්‍රයට නිරාවරණය වීම සහ අවට වාතයේ විකිරණ වැඩි වීම ගේ කුරුල්ලන් ගහනය අඩු වීමට හේතු වේ. මීට අමතරව, නාගරීකරණය, දේශගුණික විපර්යාස, ගෝලීය උණුසුම, වාසස්ථාන අහිමි වීම සහ පාරිසරික දූෂනය වැනි අනෙකුත් සාධකවල බලපෑම ද නොසලකා හැරිය නොහැකිය.

ගේ කුරුල්ලා ලංකාවේ වඳවී යාමේ තර්ජනයට ලක්ව සිටින පක්ෂියෙක්ද?

IUCN රතු ලැයිස්තුවට අනුව ගේ කුරුල්ලාගේ සංරක්ෂණ තත්ත්වය least concern/අවම සැලකිල්ලක් සහිත ලෙස ලැයිස්තු ගත කර ඇත.  ගේ කුරුල්ලා කෘෂිකාර්මික පළිබෝධකයෙකු ලෙස පුළුල් ලෙස නම් වේ. 

ශ්‍රී ලංකාවේ නීතිමය ආරක්ෂාව

ශ්‍රී ලංකාවේ බොහෝ ප්‍රදේශවලින් ගේ කුරුල්ලාගේ පරිහානියට හා ගහනයේ අඩු වීමට සැබෑ හේතු තවමත් අනාවරණය වී නොමැති අතර අපට කළ හැක්කේ ඊට හේතු කිහිපයක් උපකල්පනය කර සිදුවීම් නිරීක්ෂණය කර හේතු නිශ්චිත වම සොයාගත හැකි ද යන්න පරික්ශා කිරීමයි. පිටතට. 2008 වසරේ සිට නුවරඑළිය වැනි සමහර ප්‍රදේශවල ගහනයේ සුළු වර්ධන  තත්ත්වයන් පවතින නමුත් මෙම ප්‍රවණතාව අනාගතයේ දී දිගටම පවතිනු ඇත්ද, වෙනත් ප්‍රදේශවලට ද පැතිර යනු ඇත් දැයි තවමත් නිශ්චිත නැත. මෙවැනි තත්ත්වයක් තුළ, බොහෝ ප්‍රිය කරන සහ හුරුපුරුදු පක්ෂින්ගේ පරිහානිය පිළිබඳව සංවේදීව House Sparrow කුරුළු විශේෂය ආරක්ෂිත පක්ෂි විශේෂයක් කිරීමට ගත් පියවර ප්‍රශංසනීයය වේ. මෙය 2008 වසරේ පරිසර අමාත්‍යාංශය විසින් ගනු ලැබූ තීරණයක් වූ  අතර එය ක්‍රියාවට නංවන ලද්දේ 2009 වසරේ වන සත්ත්ව හා වෘක්ෂලතා ආරක්ෂණ ආඥාපනත සංශෝධනය කිරීමත් සමඟය.

 2009 අංක 22 දරන සංශෝධිත පනත අනුව . වන සත්ත්ව හා වෘක්ෂලතා ආරක්ෂණ ආඥාපනතේ 31 වැනි වගන්තියේ විධිවිධාන අනුව .

ගේ කුරුල්ලා විසින් සාදනු ලබන, විවිධ ස්ථානවල ස්ථාපිත කරන පරිසර හිතකාමී කූඩුව (නිවස) ඔවුන්ගේ බිත්තර සහ කුඩා ගේ කුරුලු පැටවුන් විලෝපිකයින් සහ වෙනත් ප්‍රහාරක පක්ෂීන්ගෙන් ආරක්ෂා කරනු ඇත. ඒවා ආරක්ෂා කිරීමට සහ සංරක්ෂණය කිරීමට ජනතාව දැනුවත් කරන අතර  එමගින් අනාගතයේ දී වඳ වී යාමේ තර්ජනයට මුහුණ පා ඇති විශේෂයන් සුරැකෙනු ඇත.

ඉන්දියාව වැනි බොහෝ රටවල ගේ කුරුල්ලන් ආරක්ෂා කිරීම සඳහා ව්‍යාපෘති ක්‍රියාත්මක කරයි. සෑම වසරකම මාර්තු 20 වන දින ලෝක ගේ කුරුල්ලන්ගේ දිනය ලෙස සමරනු ලබන අතර, මානව මැදිහත් වීම් හේතුවෙන් මෙම පක්ෂීන්ට ඔවුන්ගේ වාසස්ථාන අහිමි වී ඇති බැවින් මනා සංරක්ෂණ ප්‍රයත්නයන් ලැබිය යුතුයි. දේශගුණික විපර්යාස, නවීන තාක්ෂණය මත පදනම් වූ උපකරණ සහ පරිසර දූෂණය ඉහළ යාම මෙම පක්ෂීන්ගේ පරිසරයේ ජීවන තත්ත්වය අවුල් කර ඇත. වෘක්ෂලතා සහ සත්ත්ව විශේෂ නො නැසී පැවතීමට, නගරයක පාරිසරික ජෛව විවිධත්වය සමතුලිත කිරීමට ගෘහ ගේ කුරුල්ලාන් ඉතා වැදගත් කාර්යභාරයක් ඉටු කරන්නේ ඔවුන් එකිනෙකා විසින් ඉටු කරන ලද අනුපූරක කාර්යභාරයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙසයි. සමස්ත ජීව විශේෂයක් මිහිමතින් වඳ වී යාම ස්වභාවධර්මයේ සැකැස්මට හානි කළ හැකි අතර එය අසමතුලිතතාවක් ඇති කරයි. අවසානයේ අප ද සොබාදහමේ කොටසක් වන බැවින් එය මිනිසාගේ පැවැත්මට ද හානිකර වේ.Original English Article URL: Has the sparrow population dropped in Sri Lanka due to Climate Change  – Climate Fact Checks